GÜNÜN BELLEĞİ: Stalingrad`ın beyaz zambağı Lili Litvyak
Ölüm kusan savaşın ortasında uçağıyla Nazileri canından bezdiren Stalingrad`ın beyaz zambağı Lili Litvyak Sovyetlerin ilk kadın üsteğmeni ve başarılı bir savaş pilotudur.

İkinci Dünya Savaşı sırasında Stalingrad’da Nazilerle savaşan bir cesur kadın timi vardır. ‘Gece cadıları’ olarak bilinen bu tim gencecik yaşlarında işgale karşı halkını korumak için savaşan pilot kadınlardan oluşur. Onlardan biri de başarılarından ötürü Kızıl Yıldız Nişanı alan Lilya Vladimirovna Litvyak’tır, nam-ı diğer “Stalingrad’ın Beyaz Zambağı”.

Moskova`da doğan Lili Litvyak (Lydia Vladimirovna Litvyak) çocukluk yıllarından itibaren havacılıkla ilgilenmeye başlar. 14 yaşında iken havacılık kulübüne üye olur. 15 yaşında ilk uçuşunu gerçekleştirir ve 1930 yılının sonlarında ehliyetini alır. Alman saldırısının ardından Haziran 1941`de gönüllü olarak orduya katılmak ister ancak gerekli uçuş tecrübesi olmadığı için kabul edilmez. Uçuş saatini 100`e çıkararak Marina Raskova`nın kurduğu 586. Kadınlar Uçuş Alayına katılır. Burada Yakovlev Yak-1 uçakları ile kendini geliştirir. 1942 yılında Saratov`da ilk kez bir savaş uçağı ile Saratov semalarında uçar. Eylül`de Katya Budanova`nın da içinde olduğu diğer pilot kadınlarla Stalingrad`daki savaşa dahil olur. Locoçkin La-5 uçağı kullanmaktadır. 13 Eylül 1942`de ilk faşist uçağını, bir Ju 88 bombardıman uçağını ve avcı uçağını düşürür. İlerideki aylarda başarılarını devam ettirir. 23 Şubat 1943`de Kızıl Yıldız Nişanı ile ödüllendirilir. 2 kere çatışma sırasında yere inmek zorunda kalır. 22 Mart ve 16 Temmuz 1943`de olmak üzere iki kere yaralanır. 1943`ün başlarında teğmen olur. 1943 yılında bir başka başarılı pilot olan Aleksey Solomatin ile evlenir. Kocası 21 Mayıs 1943 yılında bir uçak çarpışmasında hayatını kaybeder. Lidya çok ünlü bir kahraman olmuştur ama psikolojik olarak ve bedenen çok yorulmuştur.

Sovyetlerin ilk kadın üsteğmeni Lili’nin uçağı 1943’teki bir uçuş sırasında kaybolduğunda Lili henüz 21 yaşındadır. Uçağının enkazı 1979 yılında, Dmitrovka yakınlarında bulunur.

1990 yılında Mihail Gorbaçov döneminde Kahramanlık Madalyası ile ödüllendirilir ve terfi ettirilir.

Litvyak`ın düşürdüğü uçakların sayısı hakkında değişik iddialar bulunmaktadır. Tek 11, Takım olarak 3 bazı kaynaklar ise Tek 8, takım olarak 3 uçak düşürdüğünü söyler. Ayrıca 31 Mayıs 1943 yılında bir de gözcü balonu düşürmüştür. Bir kere Kızıl Bayrak Nişanı, bir kere Kızıl Yıldız Nişanı ve 2 Kere Yurtsever Savaş Nişanı ile ödüllendirilmiştir.

Kendisi ile ilgili bir tiyatro oyunu Belgrad Stüdyo Tiyatrosunda gösterilmiştir.

Stalingrad’ın Beyaz Zambağı diye anılmasının sebebi Lili’nin uçağının gövdesinin iki tarafına da adıyla uyumlu beyaz zambak çizmesidir. Her fırsat bulduğunda topladığı rengarenk çiçekleri pilot kabinine özenle yerleştirir. Denilen o ki, bombardıman ustası haline gelen Lili, biraz da çizmiş olduğu bu zambaklar yüzünden, düşmanları tarafından tanınmış ve uçağı düşürülmüştür.


İlgili haberler
Nazilerin korkulu rüyası ‘Gece Cadıları’

Hepsi 20’li yaşlarında gencecik kadınlar. Ölüm kusan savaşın ortasında uçaklarıyla Nazileri canından...

Ekim devrimi ve kadınlar (1)

Kadınlar kendi konumlarını kökten değiştiren sosyalizme giden yolda nasıl mücadele etti? Neler yaptı...

GÜNÜN KİTABI: Nazi İşgalinde Sovyet Kadınları

Nazi işgaline karşı direnişte yer alan Sovyet kadınlarının gözüyle savaşı anlatan bu kitap dünün old...

Ekim Devrimi ve Kadınlar (2)

Bolşevik Parti’nin kadının kurtuluşu politikasından; üretim, politika, eğitim, sağlık alanlarına kad...

Sovyetlerde eşitlik için adım adım...

Yasal düzenlemelerden, fiili eşitlik için atılan somut adımlara, eğitimden politikaya, kadınların to...

Sovyetler’de her çocuk eşit, her çocuk değerli!

Çocukların tüm ihtiyaçlarının karşılandığı, her türden istismarın önlenmesi için devletin seferber o...