Nazi Almanyası’nın kurbanı dokumacı bir kadın: Otti Berger
Tekstil tasarımlarına yeni bir bakış getiren Otti Berger'in ilham verici ama trajik hikayesi…

Yugoslav-Macar tekstil sanatçısı ve dokumacı Otti Berger “… Sanatçı olmak için mutlaka resim yapmanıza gerek yok” düşüncesindeydi, 1920'lerin sonunda tekstil sanatçısı olarak umut verici bir kariyere başladı. Bugün tekstil tasarımının öncülerinden biri olan Berger, dekoratif, figüratif dokuma sanatını reddetti. Bunun yerine, dokumanın bir "araştırma çalışması" olduğuna inandı. Durmak bilmeden yenilikçi dokuma karışımları tasarladı. Ayrıca şirketlere "Otti Berger kumaşları" tedarik etti. Nazi Almanyası, Yahudi kökleri nedeniyle "model yapımcısı" olma lisansını iptal etti. Londra'ya kaçtı. Annesinin ciddi bir hastalığı onu doğduğu ülkeye, Yugoslavya'ya geri götürdü. ABD'ye göç etme girişimleri başarısız oldu. 27 Nisan 1944'te Auschwitz toplama kampında öldü.

Okul eğitimini Viyana'daki yüksek kız okulunda aldı.1912'den 1926'ya kadar daha sonra “geleneğin ruhsuz yeri” olarak tanımladığı Zagreb'deki Sanat Akademisi ve Uygulamalı Sanatlar Okulu'na gitti. Ocak 1927'de, üç öğretmenin kendisini önemli ölçüde desteklediği Bauhaus Dessau'ya kaydoldu: Öğretmenleri Paul Klee (Paul Kandinsky'nin yanısıra sanatsal form ve renk teorisinin en önemli ustası), arkadaşı, dokumacı ve tekstil tasarımcısı Gunta Stölzl (1927'den beri Bauhaus dokumada çalışmaktaydı) ve László Moholy-Nagy (1928'e kadar acemiler için kurs ve metal atölyesi başkanı) idi.

1927 kış döneminde Bauhaus'taki dokuma atölyesine üye oldu. Stockholm'deki Johanne Brunsson dokuma okulunda 1929 yazında dışarıda geçirdiği kısa bir dönemden sonra, Kasım 1929'dan itibaren Bauhaus'taki dokuma fabrikasında yarı zamanlı çalışmaya başladı. Dokuma fabrikasındaki çalışmasının temel amacı, sanatsal olarak ayrı ayrı tasarlanmış bireysel parçaların üretimi değil, yenilenebilir kumaş ve desenlerin geliştirilmesiydi. El dokumasından tekstil tasarımına geçişi bu şekilde gerçekleşti.

Otti Berger, Bauhaus dokumacılığının yeni yolu için sinestetik his ortaya koyan programatik fikirler geliştirdi: "Örneğin bir kuyruklu piyano örtüsü müzik olabilir, akıcı, uyumlu, melodiler ve titreşimlerle dolu olabilir", 1930'da "Uzaydaki Kumaşlar" adlı makalesiyle geleneksel algı ve ifade biçimlerini ihlal etti.

Bir hastalık nedeniyle neredeyse sağırdı ve bu nedenle hassas bir dokunma yeteneği geliştirdi. Ekim 1930'da Glauchau / Saksonya Esnaf Odası'nda dokumacı kalfalığı sınavını geçti ve aynı yılın Kasım ayında Bauhaus diplomasını aldı.

Kasım 1930'dan Mayıs 1931'e kadar, Zwickau'daki perde dokuma fabrikası Fischer ve Hoffmann'da sanat asistanı olarak çalıştı. Mayıs 1931'den Ekim 1931'e kadar Wüstewaltersdorf'ta Websky, Hartmann & Yiesen, masa örtüleri ve keten dokuma fabrikasında görevliydi. Ekim 1931'de, başlangıçta Şubat 1932'ye kadar öğretmenlik yaptığı Bauhaus Dessau'daki dokuma fabrikasının yöneticiliğine atandı; görevi 31 Mart 1932'ye kadar uzatıldı.

Kasım 1932'de kendi tekstil atölyesi “laboratuvar ve test atölyesini” açtı. Berlin'de giysi, mobilya, perde, duvar ve yer kaplamaları için kumaşlar üretti.

Adolf Hitler 1933'te iktidara geldikten sonra ve tasarımlarına göre kumaş üreten ve Hollanda firmalarında çalıştı. 1935'te İmparatorluk Güzel Sanatlar Odası'na kabul için başvurdu ama Yahudi kökeni nedeniyle reddedildi. Mayıs 1936'dan itibaren zanaatkar olarak çalışması yasaklandı.

Otti Berger, Eylül 1937'den itibaren Londra'da birkaç kısa süreli kalışının ardından, iş bulamadığı ve İngilizcesinin yetersizliği nedeniyle kendini yalnız hissettiği ve annesi hasta olduğu için ailesiyle birlikte yaşamak için Yugoslavya'ya döndü. ABD'ye göç etme girişimi vize alamadığı için başarısız oldu.

2005 yılında Berger ve ailesinin, başka bir kampta tutuklanmadan doğrudan Auschwitz imha kampına sürüldüğü ortaya çıktı. Orada 27 Nisan 1944'te öldürüldü.

İlgili haberler
GÜNÜN KADINI: Else Josefine Imme

Faşizme karşı aktif direnişin içinde yer alan Else Josefine Imme, 1943 yılında Berlin’de idam edildi...

GÜNÜN KADINI: Ilse Totzke

O bir Almandı ama Nasyonal Sosyalizmi asla desteklemedi. Faşizm karşıtı olduğunu her yerde ilan etti...

Nazi faşizmine karşı mücadele eden Hilda Monte

Muhafazakâr olmayan Yahudi bir ailenin çocuğu olarak doğan, Hilda Monte Nazi faşizmine karşı mücadel...