Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) Ankara Şube Kadın ve Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları Komisyonu Sincan Kapalı Kadın Cezaevinde, kadın tutukluların yaşadığı sorunlar üzerine görüşmelerde bulunarak bir rapor hazırladı. Cezaevinde kadın mahpuslar, erkeklere sağlanan çamaşır makinesi kullanım hakkına dahi ulaşamazken kişisel temel ihtiyaçlarını karşılayamıyor. Gündemi istedikleri gazetelerden takip etmelerine olanak sağlanmayan kadınların, Evrensel gazetesini okuyabilmek için yargı yoluna gidip onu da kazanmaları gerekiyor. Halk TV’nin ise yayını kesiliyor.

CEZAEVİNDE PANDEM ÖNLEMLERİ: SPOR YOK, BESLENME YOK!

Yapılan görüşmelerde kadın tutuklular, avukatlara cezaevinde yaşadıklarını anlattı. Hazırlanan raporda, pandemi koşullarındaki kısıtlamanın, normalleşmenin ardından pandemi ile ilişkilendirilemeyecek bir şekilde sürdürüldüğü ortaya çıkıyor.

Ağırlaştırılmış müebbet hükümlülerine, haftada bir kez yapılması gereken spor etkinliklerinin pandemi gerekçesiyle ayda bire çıkarıldığı ve bu sürenin bir daha indirilmediği belirtilen raporda, kadınların atölyelerde yana yana gelmeleri engellenirken iç görüşmelerin de kaldırıldığı ifade ediliyor. Komisyonun ziyareti öncesi resim kursu açılacağı bilgisinin verilmesine karşın kurs için herhangi bir hoca ya da hazırlığın olmamasına da dikkat çekiliyor.

Yine pandemi koşulları gerekçe gösterilerek tutuklu olan kişilerin duruşmalara giderken yanlarında su, bisküvi gibi yiyecekleri götürmelerine izin verilmiyor. Kimi zaman tüm gün süren duruşmalar boyunca mahpuslara gıda olarak yalnızca ekmek arasında çok az bir peynir veriliyor.

YARIM SİMİTTEN YARGI YOLUYLA EVRENSEL’E, NE ARASAN BU CEZAEVİNDE
Sincan Kapalı Kadın Cezaevinde kadınların anlatımlarından raporda şunlar öne çıkıyor:
● Mahpuslar, görüşmeci olarak 3 isim bildirme haklarına sahipken bu isimler üzerinde güvenlik soruşturması yapılması zorunlu hale getirilmiştir. Bu soruşturmalar bazen aylarca sürerken neye dayanılarak yapıldığı ve hangi kriterlerin alındığı bilinmiyor. Görüşçülerinin güvenlik soruşturması devam eden kişilere, bu soruşturma süresince farklı bir isim bildirme hakkı verilmemektedir.
● Koğuş ve odalarda hemen hemen her gün baskın gibi aramalar yapılıyor. Kimi zaman 15 kişi birden hijyen koşullarına uymadan koğuşa girerek arama yapıyor.
Halk TV yayını mahpuslara uzun süre sağlanmadığı gibi, sağlandıktan 2 hafta sonra yayın kapatılmış.
● Evrensel gazetesi çok uzun süredir mahpuslara verilmiyor. Gazeteyi alamadıkları için bazı mahpuslarca yargı yoluna gidilmiş, bu başvurular kabul edilmiş ancak cezaevi tarafından yalnızca başvuruyu yapıp kazanan kişiye Evrensel gazetesi verilmiştir. Bu kararlar tüm mahpuslar lehine uygulanmamıştır. Bununla birlikte diğer gazete ve dergileri almakta da sorun yaşanıyor. Pek çok muhalif yayın organına ulaşmakta güçlük çekiliyor.
● Eğitim amaçlı olanlar dışında, fotokopi, bilgisayar çıktısı gibi materyallerin mahpuslara verilmesine izin verilmiyor.
● Mahpusların yanlarında bulundurabilecekleri kıyafet sayılarında ciddi bir kısıtlama var. Yeni bir kıyafet alınabilmesi için eldeki kıyafetlerden birinin verilmesi gerekiyor.
● Ped gibi temel ihtiyaçların temininde sorunlar yaşanıyor, kantin siparişleri ya çok geç geliyor ya da gelmiyor. Kantinde satranç, yün ip, boncuk gibi mahpusların bir şeyler üretip kendilerini geliştirmelerine fayda sağlayabilecek şeyler bulunmuyor.
● Verilen iaşelerde de kısıtlamaya gidilirken yarım simit, yarım muz verildiği belirtiliyor.
● Şikayet dilekçeleri yanıtsız kalırken, cezaevi birimlerinin aldığı kararlar çoğu zaman tebliğ edilmiyor.
● Mektuplar çok geç ulaşıyor. Özellikle Kürtçe mektuplar muhatabına aylar sonra veriliyor.
● Çamaşır makinesi kullanımı hakkı yalnızca erkeklere ve çocuklu kadınlara veriliyor.
● Cezaevi İzleme Kurulu tarafından şartlı tahliyeden faydalanmak isteyen mahpuslara pişmanlıklarını ifade etmeleri dayatılıyor. Bu şekilde beyanda bulunmayı reddeden mahpusların iyi halli olmadığı gerekçesiyle şartlı tahliyeden faydalanmaları engelleniyor. Tahliye olmayı bekleyen 3 siyasi mahpus yakın zamanda bu şekilde engellenmiş.

Fotoğraf: Burcu Yıldırım/Ekmek ve Gül