İzmir Torbalı’da Atatürk Meydanı’nda bulunan ana tanrıça heykeli, Demeter ve kızı Kore’nin (Pershephone) geçtiğimiz hafta Torbalı Belediye Başkanı tarafından kaldırılmış ve bu durum sadece İzmir’de değil, ülke genelinde de gündem olmuştu. Tanrıça heykelinin yerine Osmanlı tuğrası koyduran Torbalı Belediye Başkanı Adnan Yaşar Görmez, heykelin kaldırılmasıyla ilgili ilk kez AKP İzmir Milletvekili Atilla Kaya’nın Ayrancılar’da düzenlediği evet mitinginde konuştu ve skandal bir açıklama yaptı. Görmez, heykeli kaldırarak sevaba girdiklerini söyledi, “Müslüman mahallede tanrıça heykeli olmaz” dedi.
Tanrıça heykelinin yerine konan ay yıldızlı tuğra figürünün çok beğenildiğini iddia eden Görmez, heykeli kaldırıp, tuğrayı meydana diktikleri için sevaba girdiklerini söyledi. Görmez, aynı çalışmayı Ayrancılar’da da yapacaklarını söyledi.

‘TANRIÇA HEYKELLERİNİ MÜSLÜMAN MAHALLELERİNE DİKEMEYİZ’

Görmez “Torbalı Meydanına ay yıldızlı bayrağı diktik. Altına da bir tuğra koyduk; yer yerinden oynadı. Bana sorarlardı, ‘Orada kesik başlı iki tane heykel var bu neyin nesi’ diye. Tövbe günah ama bu Müslüman millete, ana tanrıça heykelini meydana dikmek yakışır mı? Biz Müslüman milletiz. Biz Türküyle, Kürdüyle, Lazıyla, Çerkeziyle Müslüman bir milletiz. Bunu dini şeylerden dolayı yapmadım bunu da bilin ama sevaba girdiğimin de farkındayım. Biz tanrıça heykellerini Müslüman mahallelerine dikemeyiz. O hatayı düzelttik. Bundan gocundular. Gocunsunlar. Allah’ın izniyle Torbalı’ya mührümüzü vuracağız. Ayrancılar’da aynı çalışmayı istiyormuş onlara da yapacağız” dedi.

BEREKETİN SİMGESİ ‘GÜZEL SAÇLI KRALİÇE’ DEMETER VE KIZI PERSEPHONE
Yunan mitolojisinde Persephone, baş tanrı Zeus ile Demeter’in kızıdır. Asıl ismi Kore olan Persephone, Hades tarafından yeraltına kaçırıldıktan sonra Persephone adını almıştır. Persephone yeraltında Hades’in sunduğu nardan yediği için yeryüzüne çıkma hakkını kaybetmiş ve yeraltına mecbur kalmıştır. Annesi Demeter’in ısrarları sonucu, kış mevsimi haricinde yeryüzünde yaşamaya hak kazanmıştır. Bu yüzden mitolojide ölülerle ve yeraltıyla olduğu kadar hasatla da ilişkilendirilir. Demeter ise, tarımın, bereketin, mevsimlerin ve anne sevgisinin tanrıçasıdır. Homeros’un destanlarında, “güzel saçlı kraliçe” ya da “güzel örgülü Demeter” diye geçer.
Tanrıça Demeter ve kızı Kore’nin (Persephone) heykeli, Torbalı’nın 5 bin yıllık tarihini simgeliyordu. 1970’lerde Torbalı yakınlarındaki Metropolis Antik Kenti kazılarında bulunan ve milattan önce 2. yüzyıla ait heykelin orijinali İzmir Arkeoloji Müzesi’ne götürülmüş, bir kopyası da Torbalı Atatürk Meydanı’na dikilmişti.

HEYKELE TAHAMMÜLSÜZLÜK YENİ DEĞİL

Türkiye ne yazık ki aklına esen yetkilinin beğenmediği heykelleri kaldırmasına alışık. Daha önce kaldırılan heykellerden bazılarını hatırlayalım mı?
- Kars’ta bulunan, Mehmet Aksoy tarafından yapılan İnsanlık Anıtı, 2011 yılında dönemin başbakanı Tayyip Erdoğan tarafından 'ucube' ilan edilerek kaldırılmıştı.
- İstanbul’da Muzaffer Ertoran’ın 1973 yılında Tophane Parkı’nda yaptığı işçi heykeli AKP’li belediye tarafından kaldırıldı.
- 2009 yılında Kemer’de yeni belediye başkanının ilk icraatı müstehcen bulduğu ‘Aşk Yağmuru’ heykelini kaldırmak olmuştu.
- Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek 1994 yılında seçimi kazandıktan sonra Altınpark’taki Mehmet Aksoy’un ‘Periler Ülkesinde’ adlı eserinin orgazmı anlattığını ileri sürdü ve “Böyle sanatın içine tükürürüm” diyerek heykeli söktürdü.
- 2000’de Balıkesir Edremit ilçesinde Sarıkız Heykeli krizi yaşandı. Yıllarca Barbaros Meydanında duran ve ilçenin simgesi haline gelen heykelin göğsünün göründüğünü söyleyen Fazilet Partililer “Bu heykel Sarıkız’ı sembolize edemez” diyerek tartışmaya açtı ve heykel, MHP’li Belediye Başkanı Tuncay Kılıç tarafından kaldırıldı.
- Beyoğlu Cihangir Güzelleştirme Derneği tarafından Belediye Başkanı’nın da katıldığı bir törenle Cihangir Parkı’na dikilen ‘Cihangir Güzeli’ adlı heykel de tahrik edici bulunup gözden uzaklaştırılan heykeller arasına girdi. Ağustos 2001’de bölgede otopark işleten ve beslediği kuzuyu parkta otlatırken dernek üyeleriyle tartışmaya giren Habip Muhammet Ali Çelik, ‘Bu heykel beni bile şehvete getiriyor. 15 yaşındaki çocuklar görünce kimbilir neler olur’ diyerek heykeli arkadaşlarıyla birlikte kaidesinden söktü.
- Diyarbakır Bağlar Belediyesi bahçesinde 2003 yılında yaptırılan kanatlı kadın heykeli, ‘Şeytan heykeli’ tartışması yarattı.
- Mart 2008’de Denizli’de CHP İl Başkanı Ali Kavak, Denizli Belediye binasının önündeki Atatürk heykelinde atının cinsel organının AKP’lilerce koparıldığını iddia etti. Kavak, “AKP’li belediye Atatürk anıtındaki atın cinsel uzvunu koparıp, boyamış. Kendilerini sanata yaptıkları saldırıdan ötürü kınıyoruz. Atatürk’ün atının cinsel uzvu yakın zaman önce vardı. AKP’liler’in kopardığını ya da koparttıklarını düşünüyoruz” diyerek heykelin orijinal fotoğraflarını gazetecilere dağıttı. AKP’liler ise iddiayı reddetti.
- Muğla’nın Fethiye ilçesinde belediye tarafından yaptırılan Özgecan Aslan Parkı’ndaki 4 balerin heykeli ‘müstehcen’ bulunarak kaldırıldı. Fethiye Belediye Başkanı ise heykellerin Özgecan Anıtı’nı gölgede bıraktığı gerekçesiyle kaldırıldığını söyledi.