Okurumuzun Sorusu:

Öncelikle okurumuzu tebrik edelim, kendisine ve çocuğuna uzun ve sağlıklı bir ömür diyelim.

Gece vardiyası yönetmeliğinin 9. maddesine göre gebe kadınlar gece vardiyasında çalıştırılamaz. Doğum sonrasında ise emziren kadınlar, çocuk 1 yaşına gelene kadar gece vardiyasında çalıştırılamaz. Yani işveren gebelikten doğumu takip eden 1 yılın sonuna kadar kadın işçiyi gündüz vardiyasında çalıştırmak zorundadır.

Okurumuz analık izinlerinden döndükten sonra kısmi süreli çalışmaya geçiş hakkını kullanmış. Okurumuzun çalışma saatleri gündüze denk gelecek şekilde düzenlenmiş.

Ancak okurumuzun çocuğu 1 yaşına geldikten yani gece çalıştırma yasağı bittikten sonra işveren okurumuzu gece vardiyasına kaydırmış. Ancak işverenin yaptığı bu değişiklik

Analık İzni veya Ücretsiz İzin Sonrası Yapılacak Kısmi Süreli Çalışmalar Hakkında Yönetmeliğe aykırıdır. Çünkü Yönetmeliğe göre kadın işçi kısmi süreli çalışmaya geçerken çalışmak istediği saatleri işverene bildirir. İşveren kadın işçinin talebini de dikkate alarak çalışılacak günleri ve saatleri belirler ve işçiye bildirir.

Yönetmelikte işverenin bu saatleri daha sonra değiştirebileceğine ilişkin bir hüküm yoktur. Dolayısıyla işveren belirlenmiş olan saatleri ancak işçinin de yazılı onayını alarak değiştirebilir. Fakat işveren onayını almadan okurumuzu gece vardiyasına geçirmiş.

Öte yandan işveren, okurumuzu ve bazı diğer işçileri 2 hafta gece, 1 hafta gündüz çalıştırmaktadır. Oysa İş Yasasının 69. maddesine göre gece ve gündüz işletilen ve nöbetleşe işçi postaları çalıştırılan işyerlerinde bir işçi üst üste en fazla iki hafta gece vardiyasında çalıştırılabilir. İki hafta üst üste gece vardiyasında çalıştırılan işçinin, sonraki iki hafta gündüz vardiyasında çalıştırılması zorunludur. Vardiya dönüşümleri haftalık olarak da yapılabilir. Bu durumda bir hafta gece vardiyasında çalıştırılan işçi takip eden hafta gündüz vardiyasında çalıştırılır. Dolayısıyla işverenin 2 hafta gece-1 hafta gündüz şeklindeki vardiya düzeni İş Yasası’nın 69. maddesine de aykırıdır. Bu aykırılık yalnızca okurumuz için değil aynı şekilde çalıştırılan diğer kadın işçiler için de söz konusudur.

kurumuz bazı kadın işçilerin eşlerinin de gece vardiyasında çalıştığını ve iki eşin vardiyasının geceye denk geldiği durumlarda çocukları bırakacak kimsenin olmadığını da belirtmiş. Kadın Çalışanların Gece Postalarında Çalıştırılma Koşulları Hakkında Yönetmeliğin 8. maddesi gereği, vardiyalı çalışan kadın işçinin eşi de vardiyalı bir işyerinde çalışıyorsa, kadın işçinin isteği üzerine, kadın işçinin gece vardiyası, kocasının çalıştığı gece vardiyasına rastlamayacak şekilde düzenlenir. Bu haktan yararlanabilmek için iki eşin de aynı işyerinde çalışması zorunlu değildir. Farklı işyerlerinde çalışıyor olsalar da kadın işçinin talebi işverence karşılanmak zorundadır.

Sonuç olarak okurumuz yukarıdaki yasa ve yönetmelik maddelerini dayanak olarak kullanabilir, işverenine yazılı olarak başvurarak gündüz vardiyasına geçirilmesini talep edebilir.

İşveren bu talebi karşılamazsa okurumuz Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na şikayette bulunabilir. Okurumuz ayrıca haklı fesih hakkını kullanarak işyerinden ayrılabilir, kıdem tazminatını ve yasal haklarını kullanabilir. Ancak okurumuz bu yola başvurmadan önce bir avukatla görüşmeli ve hukuki destek almalıdır.