Kıdem tazminatının kapısını haklı fesih açabilir

22 Ağustos 2019 10:03

İstifa halinde kıdem tazminatı alınamaz. Kendi işten ayrılan işçinin tazminat alabilmesinin 5 yolu vardır. Bunlardan biri olan haklı fesih, tazminat yolunu açabilir.

Onur BAKIR

Okurumuzun Sorusu:

İyi günler. Ben bir işyerinde 4 sene 8 aydır çalışıyorum ama haftaya işten çıkmam gerekiyor. Çünkü hayallerimi gerçekleştirmek istiyorum. Uzun bir süreden sonra üniversiteye gideceğim Allah izin verirse. Herhangi bir tazminat, hak talep edebilir miyim? Artık öğrenci olacağım için gerçekten çok işime yarayacak bir para olacak. Bilgi verebilir misiniz?

Öncelikle okurumuza başarılar dileyelim ve hayallerinin gerçek olmasını temenni ettiğimizi belirtelim.

Gelelim yanıta. İstifa eden işçi kıdem tazminatı alamaz. İşçi üniversiteye başlayacağı için istifa etse de kıdem tazminatını alamaz. Bununla birlikte -istifa haricinde- kendi işten ayrılan işçinin kıdem tazminatı alabilmesinin 5 farklı yolu vardır:

1) İşçinin haklı fesih yapması.

2) İşçinin işverenle karşılıklı anlaşma (ikale sözleşmesi) yaparak işten ayrılması.

3) Kadın işçinin evledikten sonraki 1 yıl içinde işten ayrılması.

4) Erkek işçinin askerlik nedeniyle işten ayrılması.

5) İşçinin yaşlılık emeklilik, malullük aylığı ya da toptan ödeme almak için işten ayrılması (8 Eylül 1999 öncesi girişlilerin 15 yıl-3.600 gün üzerinden yapacakları fesihler dahil).

Okurumuzun yaşı ve cinsiyeti nedeniyle 4. ve 5. seçenekler okurumuz için söz konusu değil. Eğer okurumuz son 1 yıl içinde evlenmediyse 3. seçenek de devre dışı kalıyor.

Sonuç olarak okurumuz kıdem tazminatını alarak işten ayrılmak istiyorsa ya işvereni ile anlaşacak ya da -eğer yasal gerekçesi mevcutsa- haklı fesih yapacak.

Çok istisnai haller dışında işverenler anlaşmaya yanaşmıyor. Nedeni çok basit. İşverenler yasal olarak ödemek zorunda kalmadıkça, kıdem tazminatı ödemek istemiyor.

Dolayısıyla okurumuzun elinde haklı fesih seçeneği kalıyor. Ancak haklı fesih yapabilmek için yasaya dayanan bir gerekçeye ihtiyaç var.

“Haklı nedenle derhal fesih hakkı”nı kullanabilmek için işçinin İş Yasası’nın 24. maddesinde sıralanan gerekçelerden birine ya da bunlara benzer bir gerekçeye sahip olması gerekir.

Örneğin okurumuzun sigorta primi eksik yatırılıyorsa, ücreti eksik ve geç ödeniyorsa, fazla mesai ve bayram çalışmaları ödenmiyorsa; bir başka deyişle işveren okurumuzun haklarını ihlal ediyorsa, haklı fesih yapmak mümkün olabilir. Haklı fesih ile ilgili detaylı bilgilere şu yanıtlarımızdan ulaşılabilir: Haklı fesih yapan işçi tazminat alabilir -
Haklı fesihte gerekçe çok önemli

Okurumuzun 4 yıl 8 aylık bir kıdemi var. Asgari ücret bile alıyor olsa en az 12 bin TL civarında kıdem tazminatı alması mümkün olabilir. Dolayısıyla okurumuz hiç zaman kaybetmeden, en kısa sürede bir avukat ile iletişime geçmeli ve haklı fesih yapma olanağının olup olmadığını kesinleştirmelidir.

Eğer bir haklı fesih gerekçesi varsa, okurumuz istifa etmek yerine haklı fesip yapabilir, kıdem tazminatı ve diğer yasal haklarını talep edebilir. İşveren ödeme yapmazsa haklarını önce arabulucuya giderek anlaşma olmazsa da dava yoluyla talep edeblir.