Dünyanın her yerinde geniş kitleleri etkileyen HPV virüsünün etkili bir aşısı vardır. Ancak Türkiye’de, binlerce kadının kanserden ve milyonlarca insanın siğillerden korunmasını sağlayabilecek bu aşı, Sağlık Bakanlığına bağlı kurumlarda ücretsiz olarak uygulanmamaktadır. Önce HPV virüsünün ne olduğuna bakalım.

Rahim ağzı kanseri hastalarının yüzde 98’inde HPV virüsü görülür. Virüs DNA’sı, tümör hücrelerinin çekirdeklerinde tespit edilmiştir. Serviks kanserinin en hafif düzeyinden en saldırgan ve yayılımcı aşamalarına kadar tüm evrelerinde HPV’ye rastlanır. HPV’nin yüzden fazla tipi vardır. Özellikle 16 ve 18. tipler rahim ağzı kanserine neden olurken, 6. ve 11. tipler genital siğillere yol açar. Genital bölgede renk değişiklikleri, kanamalar, kaşıntılar ve anüs çevresinde kanamalara neden olabilir.

Bu kadar yaygın ve büyük bir topluluğu etkileyen bir sağlık sorununun Sağlık Bakanlığı tarafından görmezden gelinmesi, sağlık hakkının gasbedilmesi anlamına geliyor. Mecliste bakanlık bütçesi tartışılırken HPV aşısının ücretsiz olması konusunun ele alınmaması ve özellikle genç kadınlar için bilinçlendirici eğitimler ile etkinliklerin yapılmaması da bunun bir göstergesidir. Bunların yanı sıra, kadınların kadın hastalıkları muayenelerine erişmesi günümüzde hâlâ oldukça zordur. Özellikle şehir merkezlerinden uzakta yaşayanlar için bu durum daha da zorlayıcıdır.

Hastaneye gitmek ve muayene olmak lüks ya da paralı bir hizmet değil; ücretsiz ve ulaşılabilir bir hak olmalıdır. Böylece başta gençler ve kadınlar olmak üzere herkes en temel insan hakkı olan sağlığa erişebilir.

Diğer bakanlıklara ve kurumlara, özellikle Milli Savunma Bakanlığına ve Diyanet’e ayrılan bütçeler göz önünde bulundurulduğunda, insan sağlığının devlet nezdinde yeterince önemsenmediği açıkça görülmektedir. Sağlık çalışanları açısından da durum zorludur; rahim ağzı kanseri olan, ancak HPV’nin adını dahi duymamış insanlara yeterli müdahaleyi yapamamak ya da bunun önünün kesilmesi, her gün karşılaştığımız bir tablo hâlindedir. Savaşa değil, sağlığa ve eğitime bütçe ayrılması artık bir zorunluluktur. Tüm sağlık çalışanlarının da bulundukları her alanda bunu gündeme getirmesi ve içinde bulunduğumuz bu zor dönemde dayanışmayı büyütmesi gerektiğini düşünüyorum.

Fotoğraf: アフロ（Aflo) /Canva