GÜNÜN BİLİM KADINI: Sofya Aleksandrovna Yanovskaya
Sovyetler Birliği’nde matematiksel mantık araştırmalarının yenilenmesi ve Karl Marx’ın matematik eserlerini yayınlama ve düzenleme çabaları ile bilinen Sofya Aleksandrovna Yanovskaya ile tanışın...

Sofya Aleksandrovna Yanovskaya 31 Ocak 1896’da doğdu, 24 Ekim 1966’da öldü. Matematik tarihi, matematik mantığı ve matematik felsefesi konusunda uzmanlaşmış bir matematikçi ve tarihçiydi. Sovyetler Birliği’nde matematiksel mantık araştırmalarının yenilenmesi ve Karl Marx’ın matematik eserlerini yayınlama ve düzenleme çabaları ile tanınır.    

Yanovskaya, Yahudi bir haham olan Alexander Neimark’ın çocuğu olarak Brest yakınlarındaki bir kasaba olan Pruzhany’de doğdu. Kısa süre sonra aile Odessa’ya taşındı.1915-1918 arasında Odessa’daki bir kadın kolejinde okuduğu sırada komünist oldu. 1918 yılında aktif bir Bolşevik olan Isaac Ilyich Yanovsky ile evlendi. 1919’da Elisavetgrad’a taşındı, burada Kızıl Ordu’ya katıldı ve politik Kızıl Ordu eri oldu. Aynı zamanda 12. ordunun Politik İdaresi’nde “Kızıl Ordu” adlı gazetenin yardımcı editörlüğünü yaptı. 1924 yılında Red Professoriate Enstitüsü’nde ders vermeye başlayana dek, parti görevlisi olarak çalıştı. 1929’da üniversiteden (Red Professoriate Enstitüsü) mezun oldu. 1928’de mezuniyetinden bir sene evvel, ilk çalışması olan Hegel’in Kantite Kategorileri ve Matematiğin Özü’nü yayımladı.

II. Dünya Savaşı yılları boyunca (1941’den 1943’e kadar) Perm Devlet Üniversitesinde çalıştı. Birçok öğrenciyle, özellikle de geleceğin akademisyeni Olga Oleinik’e eğitmenlik yaptı. Savaş yılları hariç (1941–1943), emekli olana kadar Moskova Devlet Üniversitesinde çalıştı. 3 Mart 1959’da Moskova Üniversitesi Mekanik ve Matematik Fakültesinde Matematiksel Mantık Ana Bilim Dalını kurdu.

Engels, yazılarında Karl Marx’ın bazı matematik eserler yazdığını belirtir. Yanonskaya, Marx’ın “Matematiksel El Yazmaları”nı buldu ve ilk kez 1933 yılında Rusça olarak düzenleyip yayımladı. 1935 yılında doktora derecesini aldı. Karl Marx’ın matematiksel el yazmaları üzerine çalışmaları 1930’larda başladı ve Çin’deki standart olmayan analiz çalışmaları üzerinde etkisi olduğu düşünülüyor. Akademik olarak, yetiştirdiği genç matematik araştırmacıların yanı sıra, matematik tarihi ve felsefesi üzerine yaptığı çalışmalardan dolayı hatırlanır.

1968’de Yanovskaya, Marx’ın çalışmalarının bir araya getirdiği eserinin daha iyi bir düzenleme ile yayımlanmasını sağladı.

Çalışmaları nedeniyle 1951’de Lenin Nişanı aldı. 1966’da Moskova’da şeker hastalığından öldü.


İlgili haberler
GÜNÜN BİLİM KADINI: Nüzhet Gökdoğan

Türkiye'nin ilk kadın gök bilimcisi ve ilk kadın dekanı unvanını taşıyan Nüzhet Gökdoğan, kadın oldu...

GÜNÜN BİLİM KADINI: Asuman Baytop

Tüm hayatını botanik çalışmalarına ve Türkiye’de bitkilerin tanınmasına ve öğrenilmesine adamış bir...

GÜNÜN BİLİM KADINI: Christiane Nüsslein-Volhard

Christiane Nüsslein-Volhard günümüzde gelişime etki eden en önemli genler olarak bilinen kirpi genle...

GÜNÜN BİLİM KADINI: Rosalyn Sussman Yalow

1977 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü (Roger Guillemin ve Andrew Schally ile birlikte) sahibi bilim in...

GÜNÜN BİLİM KADINI: Irène Joliot-Curie

Bilim kadını Irène Joliot-Curie sadece bilime yaptığı katkılarla tanınmadı, 2. Dünya Savaşı’nda faşi...

GÜNÜN BİLİM İNSANI: Marie Curie

O küçüçük dünyamda Marie Curie’nin ansiklopedideki tek kadın bilimci olması dikkatimi çekmişti. Gari...