GÜNÜN KADINI: Ruth Rewald

06 Haziran 2020 06:03

Çocuk ve gençlik kitapları yazarı Ruth Rewald 5 Haziran 1906’da Berlin’de doğdu. 1942 yılında Auschwitz Toplama Kampı’nda öldürüldü.

Çocuk ve gençlik kitapları yazarı Ruth Rewald 5 Haziran 1906’da Berlin’de doğdu. Başka eserleri yanı sıra İspanyol İç Savaşı üzerine gençlere yönelik Almanca dilinde ilk kitap onun kaleminden çıktı. 1942 yılında Auschwitz Toplama Kampı’nda öldürüldü.

Ruth Rewald ve eşi Yahudi avukat Hans Schaul, 1933’te Nazilerin iktidara gelmesinden sonra Paris’e kaçtı. Orada “aileyi ayakta tutmak” için çok sayıda günlük işlerde çalıştı ve çocuklar ve gençler için iki kitap yazdı: “Meksikalı Çocuk Janko” ve “Tsao ve Jing Ling - Çin’de Çocuk Hayatı”. 1936 sonbaharında Hans Schaul iç savaşta uluslararası tugaylarda savaşmak için İspanya’ya gitti.

Ruth Rewald başlangıçta 1937 Mayıs ayında doğan kızı Anja’nın bakımı için Paris’te kaldı. 16 Haziran 1937’de eşinden İspanyol İç Savaşında falanjistlere karşı mücadele etmek için 21 ulustan oluşan Tschapajew tugayına gelen dört gençten söz edince, bu gençlerin hayatını yazmak üzere İspanya’ya gitmeye karar verdi.

Çocuğunun bakımını yapacak birini bulduktan sonra 1937/38 yıl dönümünde, 11. Uluslararası Tugay’ın Madrid yakınlarındaki terk edilmiş bir kalede kurduğu çocuk evi “Ernst Thälmann” da üç ay geçirdi. İspanyol çocuklarla yaşadı. Dönüşünde romanına başladı, yaşadıklarını anlattığı toplantılara katıldı ve bazıları İsviçre gazetelerinde yayımlanan çok sayıda haber yazdı ve biraz para kazandı. Sürgün gazetelerinin neredeyse tamamı dört İspanyol erkeğin hikayesini benimsedi. Ancak kitabı için yayıncı yoktu. İspanya’daki iç savaşın modasının geçtiği, nasıl olsa Falanjistlerin kazandığı gerekçesiyle reddediliyordu.

Mayıs 1940’ta Alman ordusu Fransa’ya saldırdı. Paris 14 Haziran 1940’da teslim oldu. İspanya’dan dönen ve İspanya için çok sayıda dayanışma eylemi düzenleyen Hans Schaul tutuklanarak önce Le Vernet kampında, ardından Cezayir’deki Djelfa kampında hapsedildi. Oradan Sovyetler Birliği’ne davet edildi. Bu şekilde hayatını kurtarabildi.

Mayıs 1940’ta Ruth Rewald tüm yazılarını ve kitaplarını bir valizde topladı (Çocuklu Alman kadınlar hâlâ kamplarda tutulmaktan muaftı) ve Saint Nazaire’e kaçtı. Şehir Naziler tarafından askeri bölge ilan edildiğinde, Loire boyunca kaçtı ve 29 Kasım 1940’ta Les Rosiers-sur-Loire’e ulaştı. Orada küçük bir ev tuttu, kızı Anja sorunsuz bir şekilde okula gidebildi.

Les Rosiers işgal altındaki bölgede idi. 17 Temmuz 1942’de Ruth Rewald Gestapo tarafından Fransız polisinin yardımıyla tutuklandı. Eşine son kartı bu tarihte, 17 Temmuz 1942 tarihinde, yazdı: “Sevgili Hans! Zaman geldi. Hasata gideceğim, henüz nerede olduğunu bilmiyorum... Kısa sürede benden haber alacağını sanmıyorum... Anja’yla ayrılık dışında hiçbir şeyi umursamıyorum... Kendine iyi bak! Ruth”

Önce Angers cezaevinde tutuldu daha sonra aralarında 430 kadınında olduğu 824 kişilik sınır dışı listesinde yer aldı. Onları taşıyan tren 20 Temmuz günü, saat 9.35’te Auschwitz Toplama Kampına doğru yola çıktı. Ruth’un 1942’de diğer tutsaklarla birlikte Auschwitz kampında öldürüldüğü tahmin ediliyor. Kızı Anja da 1944 yılında Auschwitz’e getirildi ve gaz odasında katledildi.