ABD Başkanı Donald Trump, 19 Eylül’de yaptığı açıklamada otizmin tamamen kontrolden çıktığına ev buna dair bir çözüm bulduklarını söylemişti. Bu açıklamadan kısa bir süre sonra Beyaz Saray’da yapılan olağanüstü bir basın toplantısında çocukluk çağı aşılarının ve gebelik dönemindeki kadınların ağrı kesici Tylenol (parasetamol) kullanmalarının otizme yol açabileceğini iddia etti. Gebe kadınların ağrısı olduğunda “biraz dişini sıkması” önerisi yapan Trump’a tepki yağdı.

Aşı ve ağrı kesicinin otizme sebep olduğuna dair kanıt yok

Euronews’ta yer alan habere göre Amerikan Pediatri Akademisi ve Amerikan Kadın Doğum Uzmanları Koleji başta olmak üzere çok sayıda kurum, Trump’ı sözleri dolayısıyla eleştirdi. Autism Bilim Koalisyonu yaptığı açıklamada, “Veriler, Tylenol’ün otizme yol açtığını veya lösovorin’in tedavi olduğunu desteklemiyor. Bu tür açıklamalar korku yaratıyor ve yanlış umut veriyor,” dendi.
Tylenol üreticisi Kenvue de, parasetamolün güvenli olduğunu vurgulayarak “Hamile kadınlar ve ebeveynler için büyük sağlık riski oluşturabilecek bu iddiayı reddediyoruz,” dedi.
İngiltere ilaç düzenleme kurumu da pazartesi günü yaptığı açıklamada, parasetamol kullanımının güvenli olduğunu ve çocuklarda otizme yol açtığına dair kanıt bulunmadığını bildirdi.

Bilimsel araştırmalar ne diyor?

•    2024’te İsveç’te 2,5 milyon çocuk üzerinde yapılan çalışmada, gebelikte parasetamol kullanımının otizm veya diğer nörolojik gelişim bozukluklarıyla nedensel bağlantısı bulunamadı.
•    2025’te yapılan 46 araştırmayı kapsayan bir inceleme, olası risk artışına işaret etse de nedensel ilişkiyi kanıtlamadı.
•    Uzmanlar, hamile kadınlara ilacı gerektiğinde, en düşük dozda ve en kısa süreyle kullanmaları tavsiyesinde bulunuyor.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ-WHO) de, parasetamol ve otizm arasında 'tutarsız kanıtlar' bulunduğunu, aşıların ise otizme yol açmadığını ve milyonlarca hayat kurtardığını vurguladı.
Uzmanlar, benzer açıklamaların kamu sağlığı için tehlikeli olduğuna dikkat çekiyor. UNICEF USA Başkanı Michael J. Nyenhuis ise, son 50 yılda aşıların en az 154 milyon hayat kurtardığını hatırlattı.

Trump ne öneriyor?

Trump yönetiminin otizm tedavisi için önerisi ise folik asit türevi olan lösovorin. FDA Başkanı Mart Makary, ilaç şirketlerine lösovorin üretimini artırmaları yönünde çağrıda bulunurken bilim insanları otizm tedavisinde lösovorinin etkili olduğunu kanıtlayan bir verinin olmadığını belirtti.

'Vücuda dezenfektan enjekte edin' demişti.

Trump, pandemi döneminde de koronavirüse karşı “vücuda dezenfektan enjekte edilmesi” gibi akıl almaz bir öneri de bulunmuştu.

Fotoğraf:DHA