2025’in ilk çeyreğine ilişkin bugün yayımlanan TÜİK verileri, kadınların istihdama katılımda erkeklerin çok gerisinde geride kaldığı gibi, çalışan kadınların da daha kısa süreli, güvencesiz çalıştığını ve sanayi gibi kritik sektörlerde işten çıkarılanların, sektör dışına çıkarılanların ilk kadınlar olduğunu ortaya koyuyor. “Ev işleriyle meşgul olduğu” nedeniyle işgücüne dahil olamayan kadın sayısı 6 milyonu aşarken, aynı nedenle işgücüne katılamayan erkek sayısı ise sıfır ya da 500 kişinin altında kaldı.

2025’in ilk çeyreğinde işgücüne dahil olamayan kadın sayısı, işgücüne dahil olamayan erkeklerin 2,2 katı. İşgücüne dahil olamayan kadın sayısı 2025’in ilk çeyreğinde 21 milyon 580 bin, erkeklerde 9 milyon 703 bin oldu. Kadınlarda 1 milyon 421 bin kişi, erkeklerde 1 milyon 358 bin kişi iş bulma ümidi olmadığı için iş aramayı bırakmış. Önceki çeyreğe göre bu sayı kadınlarda yaklaşık 62 bin, erkeklerde 237 bin kişi arttı.

KADINLARIN ÜÇTE İKİSİ HİZMET SEKTÖRÜNDE ÇALIŞIYOR

Mevsimlik etkiden arındırılmış sektöre göre istihdama bakıldığında, 2025’in ilk çeyreğinde 1 milyon 925 bin kadın, 4 milyon 999 bin erkek sanayide istihdam edildi. Hizmet sektöründe 6 milyon 894 bin kadın, 11 milyon 966 erkek istihdam edildi. İstihdamda olan kadınlar yüzde 64,5 ile, erkekler de yüzde 55,1 ile en çok hizmet sektöründe istihdam edildi.

3 AYDA 81 BİN KADIN SANAYİ İSTİHDAMINDAN AYRILDI

3 ayda 105 bin kadın istihdamdan ayrılmış, erkeklerde de 161 bin kişi istihdamdan ayrılmış. Erkeklerde istihdamdan ayrılanların çoğu, 146 bini mevsim etkisinden arındırılmış tarım istihdamından ayrılmışken, kadınlarda esas istihdamdan düşüş 81 bin kişi ile sanayiden oldu. Yani son 3 ayda sanayi sektöründe 81 bin kadının istihdamdan ayrılmış olması; sanayideki işten çıkarmaların kadınlar arasında daha yoğun yaşandığını gösteriyor.

HAFTALIK ORTALAMA ÇALIŞMA SAATİ KADINLARDA 40 SAATİN ALTINDA

Kadınların ortalama haftalık çalışma süresi 39,8 saat ile erkeklerin (45,3 saat) oldukça altında. Bu fark, kadınların işgücü piyasasında daha çok kısmi zamanlı, esnek veya güvencesiz işlerde çalıştığını gösteriyor. Türkiye'de tam zamanlı istihdam haftalık 45 saat olarak kabul edilirken, kadınların bu eşiğin altında kalması, onların daha düşük süreli istihdam biçimlerine yönlendirildiğini ya da yönelmek zorunda kaldığını ortaya koyuyor.

Kadınların haftalık ortalama fiili çalışma süresi son üç yılın ilk çeyrekleri itibarıyla düzenli olarak düşüş gösteriyor. 2023'ün ilk çeyreğinde 41 saat olan ortalama süre, 2024'te 40,1 saate, 2025'te ise 39,8 saate geriledi. Bu eğilim de yıldan yıla kadınların işgücü piyasasında giderek daha fazla kısa süreli, kısmi zamanlı veya esnek çalışma biçimlerine yöneldiğine ya da yönlendirildiğine işaret ediyor.

Fotoğraf: Ekmek ve Gül