Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2025 yılı nisan-haziran dönemine ilişkin iş gücü istatistiklerini yayımladı. Verilere göre işsizlik oranı yılın ikinci çeyreğinde yüzde 8,6’ya yükseldi. Yayımlanan verilere göre kadınların işsizlik oranı yüzde 11.6 oldu bu bir önceki çeyrekte açıklanan rakama göre kadın işsizliğinin yüzde 3.6 arttığı anlamına geliyor.

Kadın işsizliği yüzde 66 daha fazla

TÜİK verilerine göre 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı 2025 yılı II. çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre 106 bin kişi artarak 3 milyon 34 bin kişi oldu. Yeni açıklanan oranlara baktığımızda kadın işsizliğinin erkeklere göre yüzde 66 oranda daha yüksek olduğunu hesaplayabiliyoruz. 15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranında ise bir önceki çeyreğe göre 0.7 puanlık artış ile yüzde 15.9 oldu. Genç kadınlarda işsizlik oranı yüzde 23.7 olarak belirlendi. Hesapladığımızda genç kadın işsizlik oranı aynı yaş grubundaki erkeklere göre 2 kat daha fazla olduğunu görüyoruz.

TÜİK verilerine göre aynı zamanda istihdam verilerinde düşüş gözlemleniyor. İstihdam edilenlerin sayısı yılın ikinci çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre 41 bin kişi azalarak 32 milyon 435 bin kişi, istihdam oranı ise 0,2 puanlık azalış ile yüzde 48,9 oldu. Bu oran kadınlarda yüzde 32,1 olarak gerçekleşti.

İş gücü, yılın ikinci çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre 65 bin kişi artarak 35 milyon 469 bin kişi, iş gücüne katılma oranı ise değişim göstermeyerek yüzde 53.5 olarak gerçekleşti. İş gücüne katılma oranı kadınlarda yüzde 36.3 oldu. Bu oran bir önceki çeyrekte yüzde 36 olarak gerçekleşmişti.

Sanayide kadınların yüzde 47’si, tarımda yüzde 55’i istihdamdan ayrıldı

TÜİK'in 2025 yılı ikinci çeyrek verilerine göre özellikle sanayide ve tarımda kadın istihdam azaldı. Sanayide 73 bin kadın istihdamdan çekilmiştir. Yani sanayideki kadınların yüzde 47’si istihdamdan çekilmiş. Bir önceki çeyrekte de yaklaşık 80 bin kadının sanayide istihdamdan çekildiğini hatırlatmış olalım.

Tarımda ise 52 bin kadının istihdamdan çekildiğini görüyoruz. Yani tarımda çalışan kadınların yüzde 55’i istihdamdan ayrılmış.

Gerçekler gün yüzüne çıkıyor

İktidar yaklaşık 2 senedir “kadınlara istihdam sağlıyoruz”, “kadın istihdamı artıyor” diyor. Ancak daha önceden de defalarca vurguladığımız gibi gösterilen rakamlar gerçekleri yansıtmıyordu. Balon rakamlar Bakanlıkların İŞKUR üzerinden İş Pozitif gibi programlarla özellikle sanayide kadınları istihdam ettiğini açıklıyor gibi gösteriliyordu. Ancak gelinen durumda patronların zorunlu olduğu yasal süre geçtikten sonra işçi kadınları teker teker işten çıkardığını görüyoruz. Daha önce hazırladığımız dosya, bütün bu süreç ve önümüzdeki süreçte yaşanacak olanlara mercek tutuyordu.

Güvencesizliği yaygınlaştıran İş Pozitif, sermayenin hizmetinde

TÜİK verilerinde dikkat çeken başka bir yön daha var. TÜİK verilerine göre Hizmetlerde kadın istihdamı 137 bin artmış.Hesapladığımızda Hizmet iş kolunda istihdam edilenlerin yüzde 79’u kadın. Bu veri bizi İş Pozitif’in yayımladığı Haziran dönemi raporuna göz atmamıza da vesile oldu. İş Pozitif programı kapsamında yaz aylarına doğru İŞKUR üzerinden istihdam edilen kadınların çoğu “Turizm ve Otelcilik Elemanı” olarak işe alınmıştır.

İş Pozitif raporuna göre 2025 yılı Ocak-Haziran döneminde 287 bin 353 kadın İŞKUR üzerinden istihdam edilmiştir. Bu rakamdan 21.538 kadın “turizm ve otelcilik elemanı” olarak işe alınmıştır.

TÜİK verileri “aile yılının” özeti

Defalarca üstüne basa basa “müjdeler kadınlara değil sermayeye” dedik. Rakamlar tam da bunu gösteriyor. Otellerin sezonluk hazırlık süreci de dahil edilerek kadınların işe alımı devletin övündüğü programlar üzerinden gerçekleşiyor ve tıpkı sanayide olduğu gibi yasal süreç geçtikten sonra kadınların işten çıkarıldığına şahit olacağız.

TÜİK’in yayımlanan yeni verileri "aile yılının” özetidir. Kadınlara güvencesizlik, örgütsüzlük dayatan sermayeyi koruma programları önümüzdeki süreçte kadınlar açısından daha fazla sömürü anlamına geliyor.  

Fotoğraf: Ekmek ve Gül