GÜNÜN KADINI: Charlotte Salomon
Charlotte ölümünden önce ‘Hayat mı yoksa tiyatro mu?’ ismini verdiği tüm resimlerini 1943 yılında doktoruna emanet etmiştir.

Naziler tarafından Auscwitz- Birkenau Toplama Kampı’nda beş aylık hamileyken öldürülen Ressam Charlotte Salomon 16 Nisan 1917’de doğdu. 

Charlotte Salomon, Cerrah Profesör Albert Salomon ve eşi Franziska’nın kızı olarak Yahudi bir ailede doğdu. Berlin-Charlottenburg’da orta tabaka bir ortamda büyüdü. 1926’da annesinin intiharından sonra, babası 1930’da konser şarkıcısı Paula Lindberg ile tekrar evlenene kadar, değişik dadılar tarafından yetiştirildi. 1927’den itibaren Charlottenburg’un ileri gelen ailelerinin kızlarının devam ettiği Prenses Bismarck Lisesi’ne gitti. Nazilerin iktidara gelmesinden sonra Yahudi düşmanlığından uzaklaşmak için mezun olmadan bir yıl önce 1933’te okuldan ayrıldı. 1935/36 kış döneminde-başlangıçta deneme temelinde- Berlin Charlottenburg’daki Birleşik Devlet Özgür ve Uygulamalı Sanatlar Okulu’na (şimdi Berlin Sanat Üniversitesi) kabul edildi. Yahudilere karşı giderek artan düşmanlığa rağmen, şubat 1936’da okula kaydı kabul edildi. Bunda babasının Birinci Dünya Savaşı’na katılması ve bu nedenle bazı ayrıcalıklara sahip olması rol oynadı. Yahudi kökenli olduğu için sanat akademisindeki bir yarışmada birincilik ödülü verilmedi. 1937 sonbaharında okulu terk etti.

Ocak 1939’da Fransa’ya göç etti. Orada dedesinin yanında yaşamaya başladı. Haziran 1940’ta Alman birlikleri Fransa’nın büyük bir bölümünü işgal etti; 22 Haziran’da Mareşal Pétain, 200 bin Yahudinin Gestapo’ya iade edilmesini de düzenleyen Almanya ile (teslimiyet anlamındaki) ateşkes imzaladı. Charlotte Salomon ve büyükbabası (büyükannesi mart ayında intihar etmişti) Camp de Gurs kampında tutuldu, ancak büyükbabasının yaşlılığı nedeniyle kısa süre sonra serbest bırakıldılar. Büyükannenin ölümü ve tutsaklık deneyimi Charlotte Salomon’u derin bir krize soktu. Sağlığına kavuşmak için doktor tavsiyesi üzerine resim yapmaya başladı. 11 Kasım 1942’de Alman ordusu Güney Fransa’yı işgal etti. Haziran 1943’te Charlotte, sürgünde tanıştığı Avusturyalı göçmen Alexander Nagler ile evlendi. Çift ihbar edildi, 24 Eylül 1943’te Nice’te tutuklanıp 27 Eylül’de Paris yakınlarındaki Drancy kolektif kampına atıldılar. 7 Ekim’de ise Auschwitz-Birkenau toplama kampına gönderildiler. Beş aylık hamile Charlotte Salomon, muhtemelen Auschwitz’e geldikten hemen sonra öldürüldü. Eşi ise insanlık dışı gözaltı koşullarının bir sonucu olarak 2 Ocak 1944’te öldü.


Not: Birinci fotoğraf Charlotte’in kendi elinden çıkan portresi. İkinci fotoğraf Almanya’da yaşadığı evin önündeki ‘Stolpersteine/Tökezleme taşı’. Üçüncü fotoğraf ise Nazi dönemini anlatan bir eseri.

İlgili haberler
Yıldızların kaşifi: Annie Jump Cannon

En az 300 değişken yıldız keşfeden Annie Jump Cannon ile tanışın…

Irkçılıkla mücadelenin inatçı sesi Josephine Baker

‘Siyah İnci’, ırkçılıkla mücadelenin inatçı sesi, kadın özgürlüğünün danstaki yansıması Josephine Ba...

GÜNÜN KADINI: Marlen Haushofer

Avusturyalı Yazar Marlen Haushofer eserlerini mutfak masasının üzerinde yazdı, yaşadığı dönemde kadı...