Özel okul öğretmenlerinin tazminat hakkı devam etmektedir

19 Kasım 2018 11:30

Sözleşmesi süresinden önce haksız feshedilen ya da sözleşmesi işverence yenilenmeyen öğretmen kıdem tazminatı alabilir. Örnek Yargıtay kararı yanıtımızda.

Onur BAKIR

Okurumuzun Sorusu:

Özel okul öğretmenleri kıdem tazminatı hakkındaki yazıma verilen cevap için teşekkür ederim. Kurum Yargıtay kararı gereği bu hakkın olmadığını söylemiş. Sizde Yargıtay’ın özel okul öğretmenlerine istisna tanıdığını yazmışsınız.Sizden ricam Yargıtay’ın aldığı kurul kararı ve bu istisna yazısının sayı numarası ve yazıyı bana göndermeniz zira kurum öyle bir şey varsa belge getir diyor ancak ben bu belgeyi bulamıyorum. Saygılarımla.

Okurumuzun bahsettiği yanıtımız şu: Öğretmenlerin bakiye kalan ücret ve tazminat hakkı

Özel Öğretim Kurumları Kanunu’nun 9. maddesi gerekçe gösterilerek özel öğretim kurumlarında çalışan öğretmenler ile belirli süreli iş sözleşmesi imzalanıyor. Bu nedenle bu kurumlarda görev yapan öğretmenler iş güvencesi (işe iade davası açma) hakkı başta olmak üzere çeşitli haklardan yoksun kalıyor.

Yargıtay yıllarca “yasadan kaynaklanan belirli süreli iş sözleşmesi” tanımı yaparak, bu durumu mevzuata uygun buldu. Ancak Yargıtay 9. Hukuk Dairesi geçtiğimiz dönemde görüş değiştirdi. Bu iş sözleşmelerinin “asgari süresi belirli, belirsiz süreli iş sözleşmesi” olduğuna hükmetti ve böylece özel öğretim kurumlarında çalışan öğretmenlere iş güvencesinin kapısını açtı(ben de bu görüşe katılıyorum).

Ancak Yargıtay 22. Hukuk Dairesi eski görüşte ısrar etti. Hal böyle olunca Yargıtay’ın iş davalarına bakan iki dairesi aynı konuda birbirinden farklı kararlar vermeye başladı. Konu Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu’na intikal etti. Ne yazık ki bu Kurul da eski görüşte ısrar ederek, özel öğretim kurumlarındaki öğretmenlerle imzalanan iş sözleşmelerinin “belirli süreli iş sözleşmesi” olduğuna ve dolayısıyla işe iade davası açma hakkının olmadığına hükmetti.

Sonuç olarak başladığımız yere geri dönmüş olduk.

Gel gelelim, bu kararın özel öğretim kurumlarında çalışan öğretmenlerin kıdem tazminatı hakkına hiçbir etkisi yok! Ancak bazı köylü kurnazı işverenler bu kararı gerekçe göstererek, kıdem tazminatı ödemekten kaçmaya çalışıyorlar!

Öncelikle şunu belirtelim. Özel öğretim kurumunda çalışan öğretmen olsun ya da olmasın, belirli süreli iş sözleşmesi ile çalışan ve toplam 1 yıldan fazla kıdeme sahip olan tüm işçiler, sözleşmeleri devam ettiği sırada haklı bir neden olmadan işten çıkarılırlarsa kıdem tazminatına hak kazanırlar. Okurumuz, sözleşmesi 20 Eylül’de biteceği halde Haziran ayında haklı bir neden olmaksızın işten çıkarılmıştır. Yani bir haksız fesih söz konusudur. Okurumuz, 1 yıldan fazla kıdeme sahiptir. Dolayısıyla okurumuz kıdem tazminatına hak kazanmıştır.

Gelelim diğer duruma. Genel kural olarak belirli süreli iş sözleşmesi, süresi sonunda kendiliğinden sona erdiğinde işverenin kıdem tazminatı ödeme yükümlülüğü yoktur. Ancak Yargıtay, kanun gereği belirli süreli iş sözleşmesi ile çalışmak zorunda kalan özel öğretim kurumu öğretmenlerine bir istisna tanımıştır. Sözleşme süresi sonunda sona erdiğinde işveren sözleşmeyi yenilemeyi teklif etmezse (en az 1 yıl kıdemi varsa) öğretmene kıdem tazminatı ödemek zorundadır.

Yargıtay’ın bu uygulaması Yargıtay Hukuk Genel Kurul kararları ile sabittir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, iş sözleşmesinin yeni dönem için haklı bir neden olmaksızın işveren tarafından yenilenmemesi halinde, öğretmene kıdem tazminatı ödenmesi gerektiğini açıkça belirtmektedir. Okurlarımız kararı buradan indirebilir.

Sonuç olarak okurumuz bu kararla birlikte işverene başvurarak kıdem tazminatının ödenmesini talep edebilir. İşverenin kaçabileceği bir yer yoktur. Bu örnekte işveren ya haksız fesih yapmıştır ya da sözleşmeyi yenilememiştir. Her iki durumda da kıdem tazminatı ödemek zorundadır.

Eğer işveren buna rağmen ödeme yapmıyorsa okurumuz önce arabulucuya başvurarak, arabulucuda anlaşma sağlanamadığı takdirde ise dava yoluyla kıdem tazminatını talep edebilir.