Sigortasız işçi de kıdem tazminatı alabilir

09 Mart 2020 11:14

İşçinin sigortasız çalıştırılmış olması yasal haklarını ortadan kaldırmaz. Sigortasız çalıştırılan işçi de kıdem tazminatı alabilir.

Onur BAKIR

Okurumuzun Sorusu:

İyi günler. Ben 2018 Mayıs’ta 150 dairelik bir sitede kapıcı olarak işe başladım. Tek kapıcı olarak çalıştım, sigortam yapılmadı. Bayramlarda çalıştırıldım. Sabah 8, akşam mesai bitimi saati belli değil. Ayrıca akşam saat 22:00’de çöpe çıkıyorum. Mesai hiç ödenmedi. Maaş olarak da şu an 2.524 TL alıyorum. Kira ve su parası ödemiyorum. Ama her ay oturduğum blokta ortak kullanıma verilen evin elektriğinin 200 TL’sini site karşılıyor. Bu ücretin üstünü maaşımdan kesiyorlar. Şimdi beni işten çıkarıyorlar. Benden hemen evi boşaltmamı ve alacağım olmadığına dair evrak imzalamamı istiyorlar. Ben ne yapmalıyım. Tazminat alabilir miyim? Haklarım nelerdir? Teşekkür ederim.

Öncelikle şunu belirtelim.

634 Sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu’nun ek 2. maddesine göre;

“Kat malikleri kurulunca veya bu kurulca yetki verilen yönetici tarafından sözleşmeleri herhangi bir nedenle feshedilen veya sona eren, kapıcı, kaloriferci, bahçıvan ve bekçiler ile dışarıdan atanan yöneticiler kendilerine bu görevleri dolayısıyla bir yer tahsis edilmiş ise, bu yerleri onbeş gün içerisinde boşaltmak zorundadırlar.”

Dolayısıyla okurumuz işten çıkarıldığı gibi apartman görevlisi dairesini boşaltmak zorunda değildir. Kanun uyarınca okurumuz ikamet ettiği daireyi 15 gün içinde boşaltmak ile yükümlüdür. Okurumuz bu maddeyi göstererek, daireyi derhal boşaltmayacağını söyleyebilir ve apartman yönetimi hiçbir şey yapamaz. Okurumuz bu arada yeni ev arayabilir ve yeni ev bulduktan sonra taşınabilir. Önemli olan okurumuzun işten çıkarıldığı tarihi takip eden 15 gün içinde daireyi boşaltması.

Okurumuzun sigortasız çalıştırılmış olması yasal haklarını almasına engel teşkil etmez. Apartman yönetimi okurumuzu işten çıkarıyorsa ve bu işten çıkarma İş Yasası’nın 25. maddesinin 2. fıkrasına dayanan bir haklı fesih değilse okurumuza kıdem tazminatı ödemekle yükümlüdür.

İşten çıkarma halinde okurumuza ödenmesi gereken yasal haklar şunlardır:

1) Kıdem tazminatı

2) İhbar tazminatı (ihbar süresi kadar önce haber verilmediği için)

3) Hak edilen ancak kullanılmayan yıllık izinlerin ücretleri,

4) Hak edilen ancak ödenmeyen ücret, fazla mesai ve tatil günü çalışması gibi diğer tüm hak ve alacaklar.

Okurumuzun sigortasız çalıştırılmış olması bu haklarını ortadan kaldırmaz. İşveren ödeme yapmadığı takdirde okurumuz önce arabulucuya başvurabilir, anlaşma sağlanamadığı takdirde de dava yoluyla haklarını talep edebilir.

Okurumuz bu dönemde apartmanda çalıştığını ispatlayabildiği takdirde tüm yasal haklarını alabilecektir. Dolayısıyla okurumuzun ispatı kolaylaştırabilecek her türlü bilgi ve delili toplamasında, mümkünse tanık da bulmasında yarar vardır.

Öte yandan okurumuz hizmet tespit davası açarak, yatırılmayan sigorta primlerinin de yatırılmasını sağlayabilir.

Okurumuzun herhangi bir hak kaybı yaşamaması için banka kanalıyla tüm alacakları eksiksiz ödeninceye kadar haklarını aldığına dair bir belgeyi imzalamamasında yarar vardır.

Son olarak şunu da not düşelim. Okurumuzun hem kıdem tazminatı hem ihbar tazminatında okurumuza ödenen brüt asgari ücretin yanı sıra

• Brüt asgari ücretin 4’te 1’i tutarında kira bedeli,

• Apartman yönetimi tarafından karşılanan son 12 aydaki su faturalarının aylık ortalaması,

• Apartman yönetimi tarafından karşılanan son 12 aydaki elektrik faturalarının aylık ortalaması (200 TL’ye kadar olan kısmı)

hesaba dahil edilmek zorundadır.