Lupusu bu köşenin konusu yapan, çok sık görülen bir hastalık olmamasına rağmen kadınlarda görülme sıklığının erkeklerden 9 kat fazla olması! Uzun adı “Sistemik Lupus Eritematozus (SLE) olan hastalık sebebi bilinmeyen, bağışıklık sisteminin kendi doku ve organlarını hedef alarak savaştığı, kronik bir hastalıktır.
Lupus, Latince’de “kurt” demek. Hastalığa bu ismin verilmesi hastanın yüzündeki derinin görüntüsünden kaynaklı. Nedeni bugün için tam olarak bilinmese de bu iltihabi hastalıkta genetik miras, çevre koşulları, stres, enfeksiyon, yorgunluk ve hormonal değişikliklerin payı olduğu biliniyor. Genetik olarak yatkınlığı olan kişilerde çevresel bir faktörün (güneş ışığı, virüsler, kimyasallar, gıdalar, ilaçlar vb.) etkisiyle ortaya çıkan, bağışıklık sisteminin normal çalışmamasından kaynaklanan lupus, cilt, böbrekler, kan hücreleri, beyin, kalp ve akciğerler dahil birçok organda görülebilir.

LUPUS NELERE YOL AÇAR?
* Yanaklarda ve burun köprüsü üzerinde ‘kelebek döküntü’ adı verilen kırmızı bir döküntüye neden olur. Bir de yüzde, kafa derisinde, kulaklarda, göğüste ve kollarda görülen bozuk para şeklinde, pullu ve kabarık bir döküntü de görülür, bunlar iyileşirken iz bırakabilir.
* Işığa karşı hassasiyet, güneş ışığına karşı aşırı deri reaksiyonu gözlenir. Genelde giysilerle örtülen kısımda görülmez.
* Ağızda ya da burunda küçük, ağrısız yaralar çıkabilir. Burundakiler, burun kanamasına neden olabilir.
* Eklem ağrıları ve şişliği lupus hastalarının büyük çoğunluğunu etkiler. Ağrı bir eklemden diğerine geçebilir ve vücudun iki tarafında aynı eklemlerde simetrik olarak görülebilir.
* Akciğerleri ve kalbi saran tabakalarda iltihaplanma, kalp ve akciğer çevresinde sıvı toplanmasına neden olabilir. Nefes alırken artan türde bir göğüs ağrısına neden olur.
* SLE’li hastaların neredeyse tümünde böbrek hasarı vardır. Başlangıçta genellikle belirti vermez ve ancak idrar tahlili ve böbrek işlevine yönelik yapılan kan tetkikleriyle saptanabilir. Belirgin böbrek hasarı olanlarda idrarda protein ve/veya kan ve özellikle ayaklarda ve bacaklarda olmak üzere şişlik görülebilir.
* Merkezi sinir sisteminde de hasarlar oluşturabilir; baş ağrısı, nöbetler ve dikkati toplamada ve anımsamada güçlük, duygu durum değişiklikleri, depresyon ve psikoz (düşünmenin ve davranışın bozulduğu ciddi bir mental durum) gibi nöro-psikiyatrik sorunlar gözlenebilir.
* Kan hücresinde bozukluklar yaratabilir.

TAMAMEN YOK OLMAZ AMA KONTROL EDİLEBİLİR

Lupus romatolojinin konusudur. Tedavisinde hastalığın şiddeti, etkilediği organlar, hastalığa eşlik eden başka bulgular göz önüne alınır. Her hastanın tedavisi kendisine özgüdür. Örneğin eklem ve deri sorunları ön planda olan bir hastanın tedavisi, böbrek ya da merkezi sinir sistemi tutulumu olan başka bir hastadan farklıdır. Tamamen ortadan kaldırılamamakla birlikte kontrol altına alınabilir.