Yenikent, Kocaeli’nin en kalabalık mahallelerinden. İşçisi, memuru, esnafıyla kozmopolit bir yer. Pazartesi günleri mahallenin pazarı var. Derince’nin diğer mahallelerinden de pazara gelen çok oluyor. Yenikent’te geçen yıllarda bahçelerinde, evlerinde konserve, tarhana, turşu yapan kadınlarla karşılaşırdık bu aylarda ancak bu yıl kış hazırlığı yapan kimseyle karşılaşmıyoruz. Biz de kış hazırlıklarını, pazar fiyatlarını ve ekonomideki gidişatı pazarda kadınlarla konuştuk.

Şahsenem’in ailesi 4 kişilik. İşten yeni ayrılmış ve yeniden iş bulmakta zorlandığını söylüyor. Ekonomideki gidişatın pazar fiyatlarına hemen yansıdığını düşünüyor ve “Pazar çok pahalı” diyor. Pahalılık yüzünden kışlık da yapamamış, fiyatların düşmesini beklediğini ancak o zaman konserve yapabileceğini söylüyor. Ama fiyatların düşeceğinden çok da umudu yok.

Dilek çalışmıyor, bir çocuk annesi. O da kışlık yapamamış, yapmayı da düşünmüyor, fiyatlar onun için de çok pahalı. “Bu yaz pazarda fiyatlar hiç düşmedi. Kışlık yapsam çok pahalıya gelecek. Kışın aldığımla arasında fark yok zaten, şimdi yapsam aynı fiyata gelir. Onun için yapmayı düşünmüyorum” diyor. Pahalılığın sebebini ise ekonomideki genel gidişatın kötü oluşuna bağlıyor.

Neslihan’ın ailesi 5 kişilik. Pazar fiyatlarından memnun olduğunu söylüyor, ama o da kışlık yapamamış. Her sene konserve ve turşu yapıyormuş, bu sene o da fiyatlar düşsün diye bekliyor. Geçen seneye oranla dondurucuyu daha az doldurabileceğini ve geçen seneye göre fiyatların arttığını söylüyor; “Mesela bamyanın kilosu bu yıl 10 liradan hiç düşmedi.”

Başka mahallede oturan Neslihan, Yenikent pazarı daha uygun diye her pazartesi onca yol geliyor. Meyvenin mevsiminde olmasına rağmen pahalı olduğunu söyleyen Neslihan pahalılığı yağışlara ve sele bağlıyor.

Sermin emekli, evde bir de emekli eşi var. Geçen yıl menemenlik, salçalık domatesi 50 kuruştan alırken bu yıl 50 kuruşa bir şey almanın mümkün olmadığını söylüyor: “Kavanozlarım hep boş duruyor. Ekonomimiz çok bozuk, yerli üretim yapılmıyor, sanayileşiyoruz diyorlar ama bilmiyorum...”

Pazarda herkes fiyatları yüksek buluyor ama pahalılığın nedenleri konusunda fikirler başka başka. Pahalılığın nedeninin ekonomi politikalarıyla ilgisi olduğunu düşünen çok az. Bir kadın dolardaki artışın pazarcılar tarafından bahane edildiğini ve pazarcıların fiyatları keyiflerince arttırdığını düşünüyor. Hükümetin de bunda herhangi bir sorumluluğu olduğunu düşünmüyor.

Dikkatimizi çeken bir nokta daha var; insanların çarşı pazar fiyatları konusunda bile düşündüklerini rahatça ifade edememesi. Bunu röportaj vermekten kaçınan insan sayısından bile rahatça anlıyoruz.