Hamileliği bildirmek hem yasal yükümlülük hem de avantajdır
Hamile olduğunu öğrenen kadın işçi işvereni bilgilendirmekle yükümlüdür. Hamileliği işverene yazılı olarak bildirmek, işten çıkarmaya karşı da işçiye avantaj sağlar.

Okurumuzun Sorusu:
Bir bankada çay personeli olarak 8 aydır çalışıyorum. Bu hafta 6 haftalık hamile olduğumu öğrendim. Raporlarımda var ve işveren işten çıkarmayı düşünüyor. Ne yapmalıyım? Nasıl bir konuşma ya da yol çizmeliyim?

Önce okurumuzu tebrik edelim. Mutlu ve sağlıklı bir hamilelik süreci dileyelim.
Gebe veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmeliğin 6. maddesinin 1. fıkrasına göre: “Çalışan, gebelik ve emzirmeye başlama halinde işverenini bilgilendirir”.

Dolayısıyla okurumuz en kısa sürede hamileliğini işverene bildirmekle yükümlüdür. Altını çizelim hamileliği bildirmek değil hamileliği gizlemek işçiyi yasal olarak sıkıntıya sokar. Aynı zamanda kadın işçinin ve bebeğinin de bağlığını tehlikeye atar. Hamileliğin kasıtlı olarak işverenden gizlenmesi işçinin tazminatsız işten çıkarılmasına dahi neden olabilir.

Öte yandan hamileliğin işverene bildirilmediği durumlarda, hamileliği bir şekilde öğrenen işveren kadın işçiyi işten çıkardığında, kadın işçinin işten çıkarmanın hamilelik nedeniyle olduğunu ispatlaması da zora girer. Detaylar için şu yanıtımıza bakılabilir: Hamilelik değil, hamileliği işverenden saklamak işten çıkarma nedenidir

Sonuç olarak okurumuz işverene hamileliğini bildirmelidir. Bu bildirimin yazılı ve daha sonra ispatlanabilecek şekilde yapılmasında yarar vardır. Örneğin okurumuz işyerine yazılı bir dilekçe vermenin yanı sıra elektronik posta yoluyla da (elektronik postanın ekine ilgili belgeyi de koyarak) hamileliğini bildirebilir. Böylece olası bir dava durumunda okurumuz hangi tarihte hamileliğini bildirdiğini de ispatlayabilir.

Okurumuzun bu aşamada hamileliğini bildirmekten başka yapması gereken hiçbir şey yok. Okurumuzun ayrıca bir konuşma yapmasına da gerek yok.

Okurumuz işverenin işten çıkarmayı düşündüğünü belirtmiş.

Okurumuz 6 ayını doldurmuş durumda. Bir bankada çalıştığı için bankanın toplam işçi sayısı da 30’un üzerindedir. Okurumuzun sözleşmesi belirsiz süreli sözleşme ise okurumuz iş güvencesi için gereken 3 koşulu da karşılamış durumdadır.

Okurumuz iş güvencesi kapsamında olduğu için:

1) İşveren okurumuzu ancak İş Yasası’nın 18. maddesine dayanan geçerli ya da 25. maddesine dayanan haklı bir nedeni varsa işten çıkarabilir. İşveren okurumuza yazılı bildirimde bulunmak ve bildiriminde işten çıkarma gerekçesini açık ve kesin bir biçimde belirtmekle yükümlüdür.

2) İş Yasası’nın 18. maddesinde açıkça belirtildiği üzere hamilelik işten çıkarma nedeni olamaz! İşveren hamilelik nedeniyle okurumuzu işten çıkaramaz.

3) Okurumuzun daha önce birden çok rapor almış olması tek başına işten çıkarma nedeni teşkil etmez. Rapor iki durumda işten çıkarma nedeni olabilir. Birincisi işçinin bir defada ya da art arda aldığı raporun işçinin ihbar süresini 6 haftadan fazla aşmasıdır. Okurumuzun ihbar süresi 4 haftadır. 6 hafta ilave ettiğimizde 10 haftaya ulaşıyoruz. Okurumuzun bir defada ya da art arda aldığı rapor 10 haftayı aşarsa işveren okurumuzu bu nedenle işten çıkarabilir (analık raporu hariç!). İkinci olarak ise Yargıtay içtihadına göre işçi sürekli ve sık olarak, işi aksatacak, işin ve işyerinin olağan akışını bozacak düzeyde rapor alıyorsa işveren İş Yasası’nın 18. maddesi uyarınca işten çıkarma yapabilir.Lütfen bu yazdığım yanlış anlaşılmasın! İşçinin birkaç kez rapor alması halinden bahsetmiyoruz. İşçinin çok sık, işi aksatacak, işyerinin düzenini bozacak düzeyde rapor alması halinden bahsediyoruz.

4) Okurumuz hamileliğini bildirdikten sonra işveren geçmişte alınan raporları gerekçe göstererek okurumuzu işten çıkaramaz. Yani hamilelik nedeniyle işten çıkarmayı geçmişte alınan raporların arkasına gizleyemez. Bu durumda İş Yasası’na aykırı bir işten çıkarma söz konusu olur.

5) İş Yasası’nın İş Yasası’nın 74. maddesine göre “Hamilelik süresince kadın işçiye periyodik kontroller için ücretli izin verilir”.İşveren okurumuzu periyodik kontrolleri nedeniyle işten çıkaramaz.

Sonuç olarak okurumuz hamileliğini işverene yazılı olarak bildirmeli ve işine devam etmelidir. Okurumuzun yapması gereken başka bir şey yoktur.

İşveren okurumuzu yukarıda belirttiğim kurallara aykırı biçimde işten çıkarırsa okurumuz önce arabulucuya başvurarak anlaşma sağlanamadığı takdirde de dava yoluyla (diğer yasal hakları saklı olmak üzere) işe iade isteyebilir. Böyle bir durum söz konusu olursa okurumuz bizimle yeniden irtibata geçebilir.

İlgili haberler
Hamile işçilerin hakları var!

Hamile işçi ihtiyaç kadar periyodik kontrole gidebilir. Hamile işçi 7,5 saatten fazla çalıştıralamaz...

Hamile işçi görev yeri değişikliğini kabul etmeyeb...

Sırf hamile olduğu için yıldırma amaçlı görev yeri evinden uzağa değiştirilen kadın işçi bu değişikl...

Hamilelik nedeniyle fesihte ayrımcılık tazminatı i...

Hamile olduğu için işten çıkarılan ancak 6 ayı dolmadığı için işe iade davası açamayan kadın işçi ay...